Fizik : Madde ile enerji arasındaki etkileşimi inceleyen , meydana gelen doğal olaylarla ilgili olarak mantıklı açıklamalar üretmeye çalışan , uygulamalı bir bilim dalıdır.
Fizik bilimi ; sınanabilir , sorgulanabilir , yanlışlanabilir, ve delillere dayandırılabilir bir bilim dalıdır.
Bazı meslekler fizik bilimini içermektedir. Elektrik Müh, Mimarlık , İnşaat Müh , Fizik öğretmenliği gibi.

Fizik biliminin alt alanları şunlardır :
Mekanik : Cisimlerin nasıl hareket ettiklerini ve nasıl etkileştiklerini inceler.
Masanın üzerinde duran bir kitaba etkiyen kuvvetler.

Manyetizma: Dünyanın manyetik alanını, manyetik maddelerden ve elektrik akımından
oluşan manyetik alanı inceler.
Mıknatısın bazı maddeleri çekmesi.

Optik : Işıkla ilgili olayları inceler.
Prizmaya gelen beyaz ışığın renklere ayrılması.

Katı Hal Fiziği : Yoğun haldeki maddelerin elektrik , manyetik , optik ve esneklik
özelliklerini inceler.
Kristal yapıdaki maddeler.

Nükleer Fizik : Atom çekirdeğinin yapısını ve kararsız çekirdeklerin nasıl ışıma
yaptığını inceler.
Atoma ait enerji seviyeleri

Atom Fiziği : Atomun yapısını oluşturan unsurların nasıl etkileştiklerini inceler.
Elektron ve protonların etkileşimleri.

Termodinamik : Enerjinin madde içerisinde nasıl yayıldığını ve nasıl iletildiğini inceler.
Metallerin ısıyı neden daha çabuk ilettiği.

Elektrik : Maddenin yapısındaki elektron ve protonların sahip olduğu elektrik yükleri
ile bunların neden olduğu elektrik alan ve elektriksel kuvveti inceler.
Pozitif ve negatif yükler.

Birimsel Büyüklükler
Fiziksel olarak olayların bir anlam ifade edebilmesi için ölçme yapmak gerekir. Ölçme
işlemi sayılar ile yapılır. Olayın sonucu sayı ve birim ile ifade edilir. Ölçme işlemi duyu organları
ve araç gereçlerle yapılır.

Gözlem : Bir insanın beş duyu organı ve araç gereçlerle yaptığı incelemeye gözlem
denir.

Nitel Gözlem : İnsanın beş duyu organıyla yaptığı incelemedir.
Bir bardaktaki suyun sıcaklığını dokunarak anlamak.

Nicel Gözlem : İnsanın araç gereç kullanarak yaptığı incelemedir.
Bardaktaki suyun sıcaklığını termometre ile ölçerek 20 C demek.
Bu incelemelerin sonucu da sayı ve birim ile ifade edilir.

Birim : Bir büyüklüğün ifade edilebilmesi için o büyüklük cinsinden ve sabit kabul
edilen değerdir.
Kütlenin birimi gram dır.
Sayıları tek başına yazdığımızda fiziksel olarak Hiçbir anlam ifade etmez. Fiziksel
olarak bir sayının anlam ifade edebilmesi için , bir birim ile birlikte yazılması gerekir. Örnek olarak
1 2 3 sayıları fiziksel olarak Hiçbir anlam ifade etmez. Ancak sayılarla birlikte birimlerde
kullanılırsa bir anlamı olur.
2 kg , 4 m . 5 A . gibi .
Fizikte birimsel büyüklükler ikiye ayrılır.
Temel Büyüklükler: Tek başına ifade edildiğinde bir anlamı olan büyüklüklerdir.
metre , gram gibi .
Fizikte ölçülen temel büyüklükler altı tanedir : Uzunluk, Zaman , Kütle, Sıcaklık,
Akım şiddeti , Işık şiddeti.
Türetilmiş Büyüklükler : Tek başına ifade edildiğinde bir anlamı olmayan, ancak temel
büyüklükler yardımıyla ifade edilebilen büyüklüklerdir.
hız (m/s) , ivme (m/s2 ) gibi
Kütle : Kütle birimi gramdır. Terazi ile ölçülür. Kütle ölçüleri onar onar büyür , onar
onar küçülür. Kütle birimlerinde çevirme yapılırken aşağı doğru giderken sayılar on ile çarpılır,
yukarı doğru giderken sayılar on ile bölünür. Kütle biriminin ast ve üst katları aşağıdaki gibidir.

Ton (t)
kental (q)
kilogram (kg)
hektogram (hg)
dekagram (dag)
gram (g)
desigram (dg)
santigram (cg)
miligram(mg)
 

Aşağıdaki çevirme işlemlerini yapınız.

a) 10 g =...?dag b) 20 dg + 100 cg = ..? dg.
a ) Yukarıdaki sisteme göre ; gram birimini dekagram (dag) birimine çevirmek için bir basamak
yukarı çıkmak gerekir. Yani verilen sayı değerini 10 ile bölmek gereklidir. O halde ;
gramın dekagram karşılığı
10 / 10 = 1 dag
olur.
b) Bu şıkta iki farklı birimin toplanması istenmiştir. Öncelikle her iki birimi eşitlemek gerekir.
Bunda da izlenecek yol ; eşitliğin sağ tarafında istenen birime bakmaktır. Hangi birim istenmişse
her iki birimi istenen birime çevirmek gerekir. Burada 100 cg , desigrama çevrilmelidir.
100 cg'ı desigrama çevirmek için bir basamak yukarı çıkmak gerekir, yani 100 değeri 10 ile
bölünmelidir. Buna göre ;
100 / 10 = 10 dg
olur. İşlemin sonucuda
20 dg + 10 dg = 30 dg
olarak bulunur.
Uzunluk : Uzunluk ölçü birimi metre dir. Uzunluk ölçüleri onar onar büyür, onar onar
küçülür. Uzunluk ölçülerinde çevirme yapılırken , aşağı doğru giderken sayılar on ile çarpılır,
yukarı doğru giderken sayılar on ile bölünür. Uzunluk biriminin ast ve üst katları aşağıdaki gibidir

kilometre (km)
hektometre(hm)
dekametre(dam)
metre (m)
desimetre (dm)
santimetre (cm)
milimetre (mm)

Aşağıdaki çevirme işlemlerini yapınız.

a) 10 m =...?dam b) 20 dm + 100 cm = ..? d

a ) Yukarıdaki sisteme göre ; metre birimini dekametre (dam) birimine çevirmek için bir basamak
yukarı çıkmak gerekir. Yani verilen sayı değerini 10 ile bölmek gereklidir. O halde ;
metrenin dekametre karşılığı
10 / 10 = 1 dam
olur.
b) Bu şıkta iki farklı birimin toplanması istenmiştir. Öncelikle her iki birimi eşitlemek gerekir.
Bunda da izlenecek yol ; eşitliğin sağ tarafında istenen birime bakmaktır. Hangi birim istenmişse
her iki birimi istenen birime çevirmek gerekir. Burada 100 cm , desimetreye çevrilmelidir.
100 cm'yi desimetreye çevirmek için bir basamak yukarı çıkmak gerekir, yani 100 değeri 10 ile
bölünmelidir. Buna göre ;
100 / 10 = 10 dm
olur. İşlemin sonucuda
20 dm + 10 dm = 30 dm
olarak bulunur.
Zaman : Zaman ölçü birimi saattir. Zaman ölçülerinin ast ve üst katları aşağıdaki
gibidir.

Asır
yıl
ay
hafta ( h )
gün (g)
saat (sa , h )
dakika (dk)
saniye (sn)
salise (sl)
Zaman ölçülerinin değerleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1 Asır = 100 yıl
1 yıl =12 ay
1 ay = 4 hafta
1 hafta = 7 gün
1 gün = 24 saat
1 saat = 60 dakika
1 dakika = 60 saniye
1 saniye = 100 salise

Aşağıdaki çevirme işlemlerini yapınız.
a) 2 sa = …? sn b) 5 dk = … ? sa
Zaman ölçüleri birbirine çevrilirken oran – orantı işlemi gerçekleştirilir. Yani doğru
orantı denklemi kurulur. Buna göre ;
a)
1 sa 60 dk ise
2 sa x dk
--------------------
x.1 = 60 . 2
x = 120 dk bulunur.
1 dk 60 sn ise
120 dk x sn
---------------
x.1 = 120 . 60
x = 7200 sn bulunur.
Yani 1 sa = 7200 sn dir.
b) Aynı sistemle bu işlemde yapılır.
1 sa 60 dk ise
x 5 dk
-----------------
x.60 = 5.1
x = 5 / 60 = 1 / 12 sa
Yani 5 dk = 1 /12 sa tir.
Sıcaklık : Sıcaklık termometre ile ölçülür. Sıcaklık ölçü birimi celcius Ya da kelvin dir.
   Bu iki birim arasında                  C = K – 273

bağıntısı vardır.

Aşağıdaki çevirme işlemlerini yapınız.
a) 30 C = … ? K b) 300 K = … ? C
a) Fizikte problemleri doğru çözebilmek için ilk önce formülleri yazmak çok faydalıdır.
Buna göre;
C = K – 273
30 = K – 273
K = 30 + 273
K = 303 K
bulunur.
b)
C = K – 273
C = 300 – 273
C = 27 C
bulunur.
Akım Şiddeti : Akım şiddeti ampermetre ile ölçülür. Akım şiddeti birimi amperdir.
Akım şiddeti birimleri biner biner küçülür, biner biner büyür. Akım şiddeti biriminin ast ve üst
katları şöyledir :

gigaamper (GA)
megaamper(MA)
kiloamper (kA)
amper (A)
miliamper (mA)
mikroamper (μA)
nanoamper (nA)

Aşağıdaki çevirme işlemlerini yapınız.

a) 5 nA = …? mA b ) 7 kA = …? A
a) Yukarıdaki sisteme göre , nA birimini mA birimine çevirmek için iki basamak yukarı çıkmak ,
yani iki kez bine bölmek gerekir. Bunu da üslü şekilde ifade edersek 10 -6 ile çarpmak demektir.
Yani ;
5 nA = 5. 10 -6 mA
dir.

b) kA birimini A birimine çevirmek için bir basamak aşağı inmek yani bin ile çarpmak gerekir.
Bunu üslü şekilde ifade edersek , 103 ile çarpmak demektir. Yani ;
7 kA = 7. 103 A dir.

Ölçmede Hata : Bir ölçme sonucunda gerçek değer ile ölçülen değer arasındaki farka
ölçmede hata denir.
Ölçmede hata kaynakları şunlardır : Ölçme yöntemi , ölçme aleti , ölçme ortamı ,
ölçüm yapan kişi.
Yöntemsel Büyüklükler
Fizikte bazı büyüklükleri ifade etmek için bir birim ve sayı yeterli olur. Bazı büyüklükleri ifade etmek için ise sayı ve birim yeterli olmaz. Bundan dolayı iki çeşit büyüklük kullanılır. Yöntemsel olarak fizikte iki çeşit büyüklük vardır:
Skaler Büyüklük : Bir sayı ve bir birim ile ifade edilebilen büyüklüklerdir.
5 kg. Gibi
Vektörel Büyüklük : Bir birim ve sayı ile birlikte yön ile de ifade edilebilen büyüklüklerdir.
6 N , 8 m/s gibi
Vektörel büyüklükler ifade edilirken , yön işleme katılır. Aksi takdirde işlem sonuçları
doğru olmaz. Örneğin kuvvet ifade edilirken , “ 20 N luk kuvvet uygulanmıştır” denildiğinde
kuvvetin yönü belirtilmelidir. Aksi taktirde uygulanan kuvvet her yönde olabilir. Bundan dolayı
işlemin doğru sonucu bulunamaz. Bir büyüklüğün vektör olabilmesi için aşağıdaki özelliklere sahip
olması gerekir :
• Başlangıç Noktası
• Doğrultusu
• Yönü
• Şiddeti ( Büyüklüğü )
Bir vektör aşağıdaki gibi gösterilir:

Bilimsel Çalışmalar
Fizik bilimiiyle ilgilenen bilim insanları, bilimsel bilgilere ulaşırken planlı ve sistemli
bir şekilde çalışırlar.
Yaşadığımız dünyayı ve evreni tanımak için yapılan çalışmalara Bilim denir.
Fizikle ilgili ilke kanun ve teorilere ulaşırken kullanılan yönteme Bilimsel Çalışma Yöntemi denir.
Bilim insanlarını kullandıkları yöntemler farklı olabilir. Bilimsel bir yöntemin aşamaları aşağıdaki gibidir:
1- Olaylarla ilgili gözlem yapma
2- Aynı konuda önceden yapılmış çalışmaları inceleme
3- Hipotez kurma
4-Hipotezleri test etmek için deneyler yapma
5- Kontrollü deneyler yapma
6- Deney sonuçlarını tahmilerle karşılaştırma
7- Verilerden sonuç çıkarma
8- Sonuçlar ile hipotezlerin tutarlılığına kara verme
Bilimsel çalışmaları diğer çalışmalardan ayıran en önemli fark, bilimsel çalışmaların
verilere dayalı olmasıdır.
Bir bilimsel çalışma aşağıdaki şekilde sürdürülür. İlk önce incelenecek problem
tanımlanır. Daha sonra problemi açıklayan verileri elde etmek için deney ve gözlem yapılır.
Hüpotezler kurulur.
Hipotez : Bilimsel bir problemin verilere dayalı olarak kurulan geçici çözüm yoludur.
Hipotezlerin geçerliliği deneylerle araştırılır. Sonuçta elde edilen veriler ile hipotez
karşılaştırılır. Verilerin hipotezi destekleyip desteklemediğine karar verilir.
Bilimsel Teori : Gözlenen doğa olayıyla ilgili genellemenin açıklamasıdır.
Dünyanın oluşumu ( big bang teorisi )
Bilimsel Yasa : Doğruluğu kanıtlanmış varsayımlardır.
Kütle çekim kanunu

Fizikte Modelleme
Modelleme : Gerçek olaylara benzetilerek yapılan kopyaların gerçek yaşamda
canlandırılmasına modelleme denir. Bina maketleri, savaş tatbikatları, oyuncaklar, tiyatrolar, insan
modelleri, fotoğraf, şekil, grafik, video görüntüsü vs. Fizikte modelleme yöntemi , sıkça başvurulan
bir yöntemdir. Hipotezlerin test edilmesinde çokça kullanılır. Modeller gerçek olayları anlamada
yardımcı olur.

Fizikte kullanılan modeller üç çeşittir :
1- Fiziksel Model
2- Bilgisayar Modeli
3- Düşünce Modeli
Fizikte modelleme yönteminin kullanılmasının sebebleri şöyle sıralanabilir :
Görseldir,ekonomiktir, güvenilirdir, iletişim aracıdır, test aracıdır, kontrol edilebilir,
tekrarlanabilir.
Fizikte Matematiğin Yeri
Fiziğin dili matematiktir. Matematiksiz bir fizik düşünülemez. Matematiksiz fizik ,dilsiz insana benzer. Bir olayın fiziksel olarak anlam ifade edebilmesi için ölçme yapmak gerekir.
Ölçüm sonuçlarıda sayılar ile ifade edilir. Sayılar olmazsa fizik neredeyse anlamsızlaşır. Bundan dolayı fizik için matematik çok önemlidir.
Evrendeki her fizik yasasının , matematiksel bir anlamı vardır.
Güç , birim zamanda yapılan iş olarak tanımlanır. Bu ifade matematiksel olarak
p = W / t   ile ifade edilir.